Dlaczego elewacja zielenieje i jak temu zapobiec? W pierwszej kolejności należy podkreślić, że zielony nalot na elewacji to efekt aktywności glonów, mchów i pleśni, które wymagają do rozwoju wilgoci, zacienienia oraz niskiej paroprzepuszczalności materiałów budowlanych.[1][3][9] Powstawanie takiego nalotu staje się coraz powszechniejsze, zwłaszcza w obliczu zmian klimatycznych i wzrostu wilgotności otoczenia.[3][4]
Główne przyczyny zielenienia elewacji
Najważniejszymi czynnikami inicjującymi zielenienie elewacji są stawiające opór przenikaniu pary wodnej materiały, wysokie nasycenie wilgocią powietrza oraz ograniczony dostęp do światła słonecznego.[1][3][7] To właśnie te warunki sprzyjają rozwojowi mikroorganizmów takich jak glony i mchy, które utwierdzają się na powierzchni tynków i farb elewacyjnych.
Proces rozwoju rozpoczyna się w wilgotnych, zacienionych i chłodnych obszarach ścian, gdzie glony znajdują idealne środowisko do wzrostu. Ich obecność z kolei sprzyja pojawieniu się grzybów, które korzystają z produktów ich fotosyntezy.[4][7]
Materiał budowlany odgrywa tu kluczową rolę – np. powszechnie stosowane tynki akrylowe o niskiej paroprzepuszczalności szczególnie podatne są na powstawanie tego typu nalotu.[7] Dodatkowo, północne i wschodnio-północne ściany, zwłaszcza w pobliżu lasów lub zbiorników wodnych, są najbardziej narażone na zielenienie.[3][4]
Mechanizm i składniki tworzenia się zielonego nalotu
Zielony nalot tworzą głównie glony, mchy oraz pleśnie. Glony do życia wymagają odpowiedniej ilości wody, dostępu światła oraz składników mineralnych zawartych w podłożu elewacji.[4] Po ich zadomowieniu się metabolity powstające w wyniku fotosyntezy stanowią pożywkę dla kolejnych mikroorganizmów w tym grzybów.
Proces rozprzestrzeniania się zielonego nalotu jest silnie powiązany z lokalnym mikroklimatem. Im wyższa wilgotność powietrza oraz niższa temperatura i mniejszy dostęp do słońca, tym większe ryzyko trwałego osadzania się mikroorganizmów na powierzchni ścian. Brak dokładnych danych statystycznych dotyczących częstotliwości występowania zielonego nalotu, jednak problem dotyczy zwłaszcza obszarów wilgotnych i cienistych.[3][4][7]
Skutki obecności zielonego nalotu na elewacji
Obecność zielonego nalotu nie tylko pogarsza estetykę budynku, lecz także może prowadzić do pogorszenia właściwości termoizolacyjnych i konstrukcyjnych ścian.[7] Mikroorganizmy wnikają w strukturę tynków oraz farb, przyspieszając proces degradacji materiału i przyczyniając się do powstawania uszkodzeń powierzchni.
Co więcej, powstały nalot stanowi dodatkową warstwę utrzymującą wilgoć, co nasila proces wzrostu kolejnych mikroorganizmów, wpływając negatywnie na trwałość i wygląd elewacji.[1][9]
Jak zapobiec powstawaniu zielonego nalotu na elewacji?
Aby efektywnie zapobiegać zielenieniu elewacji, już na etapie projektowania i budowy należy stosować materiały o wysokiej paroprzepuszczalności.[1][3] Umożliwiają one skuteczniejsze „oddychanie” ścian, ograniczając nadmiar wilgoci wewnętrznej i zewnętrznej.
Bardzo ważne są także regularne działania prewencyjne: utrzymanie czystości elewacji, używanie środków impregnujących i ochronnych oraz okresowe malowanie ścian farbami o właściwościach hydrofobowych.[3] Prawidłowo wykonana izolacja termiczna dodatkowo zwiększa odporność na zawilgocenie i ogranicza ryzyko rozwoju mikroorganizmów.[1][3]
Kluczowe jest nie tylko reagowanie na pojawiające się już oznaki zielonego nalotu, lecz przede wszystkim zapobieganie przez stosowanie nowoczesnych technologii budowlanych oraz systematyczną pielęgnację elewacji.[1][3][4]
Podsumowanie
Zielony nalot na elewacji budynku to efekt działania glonów, mchów oraz pleśni, które znajdują idealne warunki do wzrostu tam, gdzie występuje wysoka wilgotność, ograniczony dostęp światła oraz niska paroprzepuszczalność materiałów.[1][3][7][9] Najskuteczniejsze metody prewencji obejmują wybór odpowiednich materiałów budowlanych, regularną konserwację i dbałość o właściwą izolację termiczną.[1][3][4] Zaniedbanie tych kwestii skutkuje rozwojem mikroorganizmów, które nie tylko oszpecają fasadę, ale także przyczyniają się do jej uszkodzeń strukturalnych.
Źródła:
- [1] https://dombal.com.pl/dlaczego-elewacja-zielenieje/
- [3] https://umyjemto.pl/2023/01/skad-bierze-sie-zielony-nalot-na-elewacji-jak-go-usunac/
- [4] https://www.caparol.pl/innowacje/rozwiazania-systemowe/wykwity-i-glony-na-elewacji-jak-zabezpieczyc-przed-nimi-elewacje
- [7] https://zielonyogrodek.pl/dom-i-balkon/porady-domowe/15113-zielony-nalot-na-scianach-elewacji-budynku-przyczyny-skutki-i-metody-zwalczania
- [9] https://umyjemto.pl/2023/07/o-czym-swiadczy-zielony-nalot-na-budynku-czy-to-oznaka-zaniedbania-elewacji/
ParaWre.pl to dynamicznie rozwijający się portal tematyczny, który rewolucjonizuje podejście do utrzymania czystości w polskich domach. Łączymy praktyczną wiedzę ekspercką z ekologicznymi rozwiązaniami, tworząc przestrzeń, gdzie sprzątanie przestaje być przykrym obowiązkiem, a staje się przyjemnością.